Οδοιπορικό στη Μικρά Ασία

1^ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΣΕΡΡΩΝ

Συνοδεύοντας την Α.Θ.Π. τον Οικουμενικό Πατριάρχη, κ.κ. Βαρθολομαίο.

Οδοιπορικό στη Μικρά Ασία

      6 Μαΐου 2015, και ενώ το 1^ο Γυμνάσιο Σερρών λειτουργεί στον απόηχο της λαμπρής επισκέψεως του Πατριάρχου κ.κ. Βαρθολομαίου, δέκα μαθητές της Θεατρικής ομάδας που είχε παρουσιάσει το θεατρικό δρώμενο « Τα εφτά κοιμισμένα παιδιά» , κατά την εκδήλωση Υποδοχής, ξεκινούν με ενθουσιασμό για ?. μιαν « Ιθάκη» , που απροσδόκητα τους προέκυψε.

      Συγκεκριμένα, ο  κ.κ. Βαρθολομαίος ? βαθιά συγκινημένος από την ιστορία των επτά εν Εφέσω παίδων, που παρουσίασαν οι μαθητές- και με έγγραφη πλέον, πέραν της δημόσιας προφορικής, πρόσκληση προς τη θεατρική ομάδα, καλούσε επίσημα τους μαθητές να τον συνοδέψουν στην περιοδεία του σε Έφεσο, Σμύρνη κατά την 7^η,8^η και 9^η Μαΐου 2015.  

     Κατά τις 15:30 λοιπόν της 6^ης Μαΐου ξεκινούσε το οδοιπορικό των μαθητών στη Μικρά Ασία.Με  αφετηρία  την  Εθνική  Τράπεζα  της  πόλης  μας  και μετά τις απαραίτητες στάσεις, οι εκδρομείς έφθασαν στα ελληνοτουρκικά σύνορα, όπου έγινε ο έλεγχος των «διαβατηρίων» και μπήκαν στην Αν. Θράκη. Από την πρώτη στιγμή διαπίστωσαν πόσο <<οικείος>> ήταν ο τόπος που διάβαιναν, αφού όλα τα τοπωνύμια παρέπεμπαν στην ελληνική Μυθολογία, την Αρχαία και Νεότερη Ελληνική Ιστορία.[ Ελλήσποντος, Μάδυτος, Καλλίπολη κ.λ.π.]

     Περνώντας έξω από την Κεσάνη, και ενώ είχε βραδιάσει, οι μαθητές συνοδευόμενοι από δύο καθηγήτριές τους, έπλευσαν τα νερά του Ελλήσποντου, από τη Μάδυτο στο Τσανάκαλε, όπου διανυκτέρευσαν. Βρίσκονταν πλέον στην ασιατική πλευρά της γειτονικής χώρας, της Τουρκίας.

     7 Μαΐου 2015: Μετά το πρωινό ξύπνημα στο Τσανάκαλε, η παρέα των ταξιδιωτών συνεχίζει την κατάβαση, πάντα παραλιακά, στη χώρα της Αιολίδας και της Ιωνικής γης, με όποιες αναμνήσεις και συγκινήσεις μπορεί αυτό να σημαίνει. Το Αϊβαλί, οι αρχαίες Κυδωνίες, η πατρίδα του Κόντογλου, μαγεύει τις καρδιές και ομορφαίνει το ούτως ή άλλως γεμάτο μοσκοβολιές και χρώματα ταξίδι.

     Προορισμός είναι η Έφεσος, όπου από τις 18:00 το απόγευμα θα ξεκινήσει το Πρόγραμμα της Επισκέψεως του κ.κ. Βαρθολομαίου στην Έφεσο και τη Σμύρνη. Με την άφιξη- αργά το μεσημέρι- της ταξιδιωτικής ομάδας στην Έφεσο, έφτασε και η ειδοποίηση από την πλευρά της πατριαρχικής συνοδείας ότι ο Οικουμενικός Πατριάρχης ο κ.κ. Βαρθολομαίος θα παρευρίσκεται στο χώρο της σπηλιάς των Επτά Παίδων και-κατά συνέπεια- έπρεπε να βρισκόμαστε κι εμείς ? μέρος πλέον της συνοδείας του ? εκεί.

     Με ενθουσιασμό, σβέλτες κινήσεις και λίγο άγχος ετοιμαζόμαστε για τη «Μεγάλη Συνάντηση». Από τη μια θα δούμε τον πραγματικό, τον ιστορικά αυθεντικό χώρο, στον οποίο κινήθηκαν οι επτά παίδες, τους οποίους υποδύθηκε η ομάδα με το δρώμενό της, από την άλλη θα ξαναβλέπαμε-σχεδόν οικογενειακά- τον Πατριάρχη μας στο χώρο εκείνο, που ουσιαστικά μας ένωσε τόσο πολύ μέσα σε τόσο λίγο διάστημα.

     Είχαμε σχεδόν όλοι βουρκώσει και οι καρδιές μας πάλλονταν ακανόνιστα, όταν το όχημα που μετέφερε τον κ.κ. Βαρθολομαίο και τη συνοδεία του κατέφθασε, στάθμευσε στον προβλεπόμενο χώρο και βρέθηκε περικυκλωμένος ο Πατριάρχης από τα « Επτά (δέκα) Παιδιά» με τη στολή του Σχολείου τους και τη συγκίνηση έκδηλη στο πρόσωπό τους. Τον κ.κ. Βαρθολομαίο συνόδευε και ο Δήμαρχος της Εφέσου και ? ασφαλώς ? δημοσιογράφοι τοπικών τηλεοπτικών καναλιών. Ανταλλάχτηκαν εθιμοτυπικοί αμοιβαίοι χαιρετισμοί σε ένα φιλικό κλίμα  και  έγινε μια  μικρή  ξενάγηση.

    Ο κ.κ. Βαρθολομαίος μας καλωσόρισε, μας έδωσε την ευχή του, έκανε χιούμορ μαζί μας (« εδώ είναι οι τάφοι σας» , « Ιάμβλιχε, διάλεξε τον τάφο σου» κ.λ.π.) και με πολλή απλότητα δήλωσε πως και για τον ίδιο ήταν η πρώτη φορά που επισκεπτόταν το Σπήλαιο των Επτά Παίδων. Ο χώρος, μετά το περιστατικό των Επτά Παίδων, μετατράπηκε σε κοιμητήριο χριστιανών. Εκεί είδαμε και τον τάφο της Αγίας Μαρίας της Μαγδαληνής που ?ως γνωστόν- αντίκρισε πρώτη τον Αναστάντα Χριστό.

     Από το χώρο του Σπηλαίου κατευθυνθήκαμε στον Ιερό Ναό της Θεοτόκου (ερειπωμένος ναός ? λειτουργεί ως αρχαιολογικός χώρος επισκέψιμος), όπου πραγματοποιήθηκε η Γ΄ Οικουμενική Σύνοδος το 431 μ.Χ., που οριστικοποιούσε το Σύμβολο της Πίστεως και ονόμαζε οριστικά πλέον την Παναγία Θεοτόκο και όχι Χριστοτόκο. Μέσα στη συγκίνηση του ορθόδοξου βιώματος, της ελληνικότητας που ξεπήδαγε από τα βάθη των χρόνων, και του μαγευτικού περιβάλλοντος χώρου, που λίγο λίγο βυθίζονταν στα χρώματα της δύσης του ήλιου, πραγματοποιήθηκε, μέσα σε μια ατμόσφαιρα αρχοντικής λιτότητας ,ο υπαίθριος Πατριαρχικός Εσπερινός της εορτής Ιωάννου του Θεολόγου στο «λείψανο» αυτό του Ιερού Ναού της Θεοτόκου.

    Στο λόγο που απηύθυνε ο Πατριάρχης μας στο κοινό που τον συνόδευε (προσκυνητές από την Πόλη, την Ελευθερούπολη Καβάλας, Σέρρες, Χίο και άλλοι μεμονωμένοι) δεν έπαυσε να τονίζει και να αναφέρεται στις ρίζες τις πατρογονικές, τα νάματα της ορθοδοξίας, τους μάρτυρες της Πίστης και της Πατρίδας, τα ματωμένα χώματα εκείνης της γης, αναφορές που τον έκαναν να βουρκώνει.

Επίσημη αναφορά έκανε στην επίσκεψή του στην πόλη μας, τις  Σέρρες, στο 1^ο Γυμνάσιο και στη συγκίνησή του από το θεατρικό δρώμενο « Τα εφτά κοιμισμένα παιδιά», που στάθηκε η αιτία να πάρουμε την Πατριαρχική πρόσκληση και να βρισκόμαστε μαζί του από εκείνο το απόγευμα και για τις δύο επόμενες μέρες.

    Γεμάτοι μέσα μας από ανέκφραστα συναισθήματα και δυσπερίγραπτες συγκινήσεις, επιστρέψαμε για το δείπνο στο όμορφο ξενοδοχείο μας, προσπαθώντας να ισορροπήσουμε και να κατευνάσουμε σκέψεις καταιγιστικές, βιώματα παλλόμενα, εμπειρίες πρωτόγνωρες. Ένας περίπατος το βράδυ στα δρομάκια της Εφέσου, και ένα δροσιστικό σε μια γραφική πλατεία περιτριγυρισμένη από υπολείμματα κτισμάτων, αψίδων κλπ. που έρχονταν από παλιά, μας χαλάρωσε και γέμισε την ψυχή μας, που πάλευε να ισορροπήσει τις αντιφατικές της διακυμάνσεις- πόνος, πίκρα, περηφάνια, χαρά ? με μια λυτρωτική αγαλλίαση.

    Και εγένετο πρωία, ημέρα Τρίτη.

8 Μαΐου 2015. Ημέρα Παρασκευή, εορτή Ιωάννου του Θεολόγου και Ευαγγελιστή, και ο κ.κ. Βαρθολομαίος με τη συνοδεία σου τελεί Πατριαρχική Θεία Λειτουργία επάνω στον τάφο του εορτάζοντος Αγίου ενδόξου Αποστόλου και Ευαγγελιστού Ιωάννου, μέσα στην αρχαία βασιλική-αρχαιολογικός χώρος πλέον- που παραχωρήθηκε από τον Δήμαρχο Εφέσου για την τέλεση της Θείας Λειτουργίας, πράξη που προβλέπεται να θεσμοθετηθεί και για το μέλλον κάθε τέτοια ημερομηνία.

    Οι στιγμές ιερές και μεγάλες. Ο Πατριάρχης του Γένους, ο Άγιος Περγάμου, ο Άγιος Σηλυβρίας, ο Άγιος Κορωνείας, ο π. Κύριλλος, Αρχιμανδρίτης του Πατριαρχείου στη Σμύρνη, οι Διάκονοι Ανδρέας και Νήφων ιερουργούν κάτω από το Ουράνιο Θόλο και το Φώς του Ήλιου της Εφέσου- με υψηλές θερμοκρασίες, όχι μόνο περιβαλλοντικές, αλλά και εσωτερικές, της ψυχής- το Μυστήριο των Μυστηρίων. Ο τόπος αγιάζεται. Οι πιστοί μεταρσιώνονται. Μεταλαμβάνουν από το χέρι του Πατριάρχη του Γένους μας. Ο χορός ψάλλει πανηγυρικά την Πατριαρχική Θεία Λειτουργία. Ένας μαθητής μας συνοδεύει τα μελωδικά ΠΑ ΒΟΥ ΓΑ ΔΙ. Ο υλικός κόσμος σμικρύνεται. Ναι, ζει Κύριος μέσα από το « Πάτερ ημών» και το « Πιστεύω» που ακούγονται στην Ελληνική, αλλά και στην Τουρκική γλώσσα.

Με το τέλος της Θείας Λειτουργίας, ο κ.κ. Βαρθολομαίος απευθύνεται και πάλι στους πιστούς. Με λόγους πίστεως, γνώσεως ιστορικής κρούει το τάλαντο της εθνικής και θρησκευτικής μνήμης και μας αναβαπτίζει. Τέλος καλεί τους μαθητές μας στο ανοικτό ιερό βήμα, δεξιά της Αγίας Τράπεζας, τους χαιρετίζει και πάλι με στοργή, τους ευλογεί, τους χαρίζει πλούσια ατομικά δώρα της πατριαρχικής του Καρδιάς.

    Η αγάπη και η στοργή του συγκινεί και κάποιον ευγενή κύριο της ακολουθίας του, τον Κύπριο κ. Γιάννη Καρσέρα που προσφέρει με ενθουσιασμό και χαρά το δικό του δώρο στα «10 παιδιά» του 1ου Γυμνασίου της πόλης των Σερρών.

   Η μικρή συντροφιά μας, φορτωμένη ευλογία και χάρη, με το αντίδωρο και τα πατριαρχικά δώρα στο χέρι, αναχωρεί από τον ιερό Ναό. Τώρα μας περιμένει ένας άλλος πλούτος να τον γευτούμε. Επίσκεψη στον αρχαιολογικό χώρο της Εφέσου. Η αγορά, το Πρυτανείο, η Ιερά οδός, το Θέατρο, η βιβλιοθήκη του Κέλσου, αρχαιοελληνικά, ρωμαϊκά, χριστιανικά απομεινάρια-στρώματα πολιτισμού, που το καθένα κρίνεται μέσα στους αιώνες και αφήνει το στίγμα του στους μεταγενέστερους. Ζέστη, οδοιπορία, αλλά πνεύμα και ψυχή σε ευεξία. Η παραμονή μας στη Έφεσο σε λίγο τελειώνει.

    Ξεκινάμε λοιπόν με προσδοκία, αλλά και την καρδιά σφιγμένη για τη μεγάλη πόλη, τη δεύτερη μετά την Πόλη των Πόλεων παραδεισένια πολιτεία, τη Σμύρνη, την  τραγουδισμένη και πικραμένη.

    Φτάνουμε προς το σούρουπο. Λίγη ξεκούραση στο ξενοδοχείο και το βράδυ βόλτα στην παραλία. Είμαστε μια ομάδα δεμένη και πολύ χαρούμενη. Περπατάμε, γελάμε και τραγουδάμε στους δρόμους. Μας πλησιάζουν υπαίθριοι βιολιστές και μας συνοδεύουν. Η θάλασσα της προκυμαίας, ματοβαμμένη και ντροπιασμένη από την απανθρωπιά του παρελθόντος, ενώνει τους ταραγμένους της ήχους και μας κάνει ν΄ αλλάξουμε διάθεση???..

    Εν τούτοις, η ζωή προχωράει, κι εμείς προχωράμε στους δρόμους της Σμύρνης. Κι είμαστε νέοι, πολύ νέοι, και πρέπει να συνεχίσουμε τη ζωή. Κάνουμε το σταυρό μας μπροστά από το ναό της Αγ. Φωτεινής, που τυχαία συναντάμε. Εκεί βρίσκονταν το σπίτι της προγιαγιάς του, θα μας πει αργότερα ένα από τα «7 παιδιά» ο Ιάμβλιχος. Τι συγκινήσεις!

   Η ώρα έχει περάσει. Τώρα χρειαζόμαστε λίγη γαλήνη και ησυχία. Αυτό θα το βρούμε στα δωμάτιά μας, στο ξενοδοχείο?..

  9 Μαΐου 2015 : ημέρα της επιστροφής μεν, πόσο πλούσια όμως θα ήταν, δεν μπορούσαμε να φανταστούμε. Ξεκινάμε για την Μενεμένη, περίπου μισή ώρα διαδρομή από τη Σμύρνη. Θα επαναλειτουργούσε μετά από ενενηντατρία χρόνια και θα εγκαινιάζονταν ο Ι. Ν. Κωνσταντίνου και Ελένης Μενεμένης.

    Φτάσαμε από τους πρώτους, πολύ  έγκαιρα, στο χώρο. Οι «δέκα παίδες» βοήθησαν ακόμα και στη μεταφορά των απαραιτήτων για τη Θεία Λειτουργία, η οποία ξεκίνησε μια ώρα αργότερα. Όταν όλα ήταν έτοιμα, έφθασε η Α.Θ.Π. ο κ.κ. Βαρθολομαίος, με την μπάντα του Δήμου Μενεμένης να τον συνοδεύει.

    Βρισκόμαστε πλέον σε έναν «κανονικό» ναό, σκεπασμένο. Όλα είναι πιο οικογενειακά. Ο Δήμαρχος Μενεμένης και -όπως σε όλες τις εκδηλώσεις- ο Έλληνας Πρόξενος της Σμύρνης με τη σύζυγό του, τηλεοπτικά κανάλια, τα  «δέκα παιδιά» με το σήμα του 1^ου Γυμνασίου Σερρών και άλλοι πιστοί της ακολουθίας του Πατριάρχη. Μια ακόμη Θεία Λειτουργία. Μια ακόμη ευκαιρία για αγιασμό. Οι μαθητές του 1^ου Γυμνασίου απαγγέλουν το «Πάτερ Υμών». Κάποιοι μεταλαμβάνουν, μετά από νηστεία, παρά το ταξίδι και τις «σκανδαλιστικές μυρωδιές» στο ξενοδοχείο τους. Μια «βουβή» για ενενηντατρία χρόνια εκκλησία βοά το «Χριστός Ανέστη».

   Μετά το πέρας της θείας Λειτουργίας, στο προαύλιο του Ιερού ναού γίνονται τα εγκαίνια, μετά το σύντομο λόγο του κ.κ. Βαρθολομαίου και του Δημάρχου Μενεμένης, στην τουρκική γλώσσα ασφαλώς. Ακούγεται ο Εθνικός Ύμνος των δύο χωρών. Ο Πατριάρχης μας κι εμείς ριγούμε, καθώς ψέλνουμε τον Ύμνο στην Ελευθερία! Στιγμές που πλέον έχουν χαραχτεί μέσα μας βαθιά και αμετάκλητα.

    Ένας τοπικός χορός από σύλλογο νέων, αγοριών και κοριτσιών θα κλείσει επίσημα το σύντομο πρόγραμμα των εγκαινίων. Τα καλύτερα όμως περιμένουν: ένα «συρτάκι» ακούγεται από το μεγάφωνο και τα «παιδιά των Σερρών» δεν χάνουν την ευκαιρία. Πιάνονται από τους ώμους και χορεύουν. Ντόπιοι κάτοικοι και χριστιανοί προσκυνητές τους χειροκροτούν. « Εδώ Ελλάδα»! ο Πατριάρχης συγκινείται.

   Κρατώντας μας από το χέρι, μας καλεί για το δροσιστικό κέρασμα. Μας προσφέρει το πιάτο του, «να κεραστούν τα παιδιά». Παντού μια αγαλλίαση, κάπου κάπου ένα αγκάθι πόνου. Το μεσημέρι έχει προχωρήσει. Είμαστε καλεσμένοι στο γεύμα που παραθέτει ο Δήμαρχος Μενεμένης.

    Το ύψωμα που φιλοξενεί την αίθουσα για το γεύμα κρύβει μια έκπληξη: είναι μια καμπάνα, μεγάλη καμπάνα , τέτοιες είναι κι άλλες της περιοχής, όπως θα μας εξηγήσει αργότερα ο « Άγιος Σηλυβρίας». Επιτέλους ακούμε ήχο καμπάνας με την άφιξη του Πατριάρχη.

    Το γεύμα τελειώνει. Η ομάδα μας, των εκδρομέων, είναι «εκτός προγράμματος» τουλάχιστον πέντε ώρες. Σηκωνόμαστε να αποχωρήσουμε. Μαζί μας και ο Πατριάρχης μας. Τον χαιρετάμε και μας χαιρετάει, για τρίτη φορά εκείνη την ημέρα. Ψάχνει πάλι τις τσέπες του, βρίσκει μικροδωράκια, μας δίνει ό,τι έχει και δεν έχει. Σα να μη χορταίνει να δίνει η πατριαρχική Του καρδιά. Του υποσχόμαστε ότι αφήνουμε απ΄ τη δική μας καρδιά ένα «κομμάτι» εκεί. Τη θέλει ολόκληρη. Ζητά από τα παιδιά να επισκεφθούν το Φανάρι το καλοκαίρι, με τα απολυτήριά τους???. Τώρα όμως πρέπει πραγματικά να αποχωρήσουμε.

   Ο χρόνος άφιξης στην πόλη μας έχει μετακινηθεί πέντε ώρες πίσω. Αυτό δεν μας αγγίζει στο ελάχιστο. Φεύγουμε χορτάτοι φορτωμένοι πλούτο, ανανεωμένοι, με ανεπεξέργαστο-ασφαλώς- το υλικό των εμπειριών, όμως πιο ώριμοι, πιο πλούσιοι, πιο φωτισμένοι, σαν πιο κοντά στην ουσία της ύπαρξής μας και στην έννοια της ευδαιμονίας.

   Το ταξίδι της επιστροφής ξεκινά?.. Τα χιλιόμετρα καταγράφονται στο μετρητή του αυτοκινήτου. Κάποια στιγμή, εκεί στα σύνορα, η ψυχή μας υπολογίζει τα δικά της όρια, το πού ανήκει, δεξιά ή αριστερά του ορίου. Το πού θα αποφασίσει να μείνει.   Το ταξίδι της επιστροφής τελειώνει. Οι καρδιές όμως μάλλον αρνούνται να επιστρέψουν.

     Και εγένετο νύξ και εγένετο πρωία: 10 Μαΐου 2015 Ημέρες τέσσερις?

                                                                          Για το 1^ο Γυμνάσιο Σερρών

                                                                          Θεοδώρα  Τζιντζή, Φιλόλογος